Waar doen we het voor? Een aantal landen in Europa wil graag schonere en levende rivieren. Landen als Frankrijk lozen minder afval van bijvoorbeeld de Kalimijnen en wij maken het mogelijk dat de zalm weer naar de paaiplaatsen kan. En het schonere water kunnen wij makkelijker geschikt maken voor drinkwater.

De doelstelling is dus goed verdedigbaar: Nederland is verantwoordelijk voor een deel van de verbinding: tussen de zee en de paaiplaatsen stroomopwaarts. Nog wel is onduidelijk tot welke hoeveelheden er maatregelen moeten worden ondernomen: één vis per dag, honderd, duizend, schier eindeloos?

Met de aanleg van vistrappen op de rivieren zijn de meeste hindernissen (recent) geslecht. Er is zalm op de Ourthe gesignaleerd. Ook het natuurvriendelijker maken van de Nieuwe Waterweg zal een groot verschil maken, dit project loopt. Je zou eerst de resultaten hiervan moeten weten voordat verdere maatregelen volgen.

De visriolen zijn duidelijk te zien.

De dam / sluizen aan het Haringvliet vormen een zekere barrière. In de sluiswerken zijn echter zes visriolen aangelegd van 2,5 * 2,5 m2 elk. Dit was op het provinciehuis niet bekend, maar gelukkig kin ik een rondleiding krijgen bij de sluizen.

Een belangrijke bijdrage aan de hoeveelheid zalm is het aanpassen van het spuiregime. Tijdens laag zeewater, worden de sluizen opengezet om het overtollige rivierwater af te voeren. Vooral sluis 17, de meest zuidelijke, wordt opengezet om met de krachtige waterstroom de vaargeul van Goederede door te spoelen en op diepte te houden. Dit heeft echter twee problemen, zoetwatervissen spoelen naar buiten en gaan dood in het zoute water en de trekvissen kunnen niet tegen de stroom op zwemmen.

De oplossing is om niet meer één sluis te gebruiken maar alle sluizen zodat er een langzame waterstroom is, waar de vis tegenin kan zwemmen. Als je dan ook nog een kwartiertje eerder begint en een kwartiertje later ophoudt, zal dat veel uitmaken. Dit heb ik gecheckt bij Ravon, specialisten op het gebied van vissen en zij erkennen dat dit een belangrijke stap zou zijn. Zonder extra kosten of inspanning kan deze maatregel vandaag ingevoerd worden.

Er wordt nu veel vis weggevangen door beroeps- en sportvisserij. De sportvisserij vangt 28.000 zalmen per jaar en men denkt dat 2/3 niet wordt teruggezet, ondanks de terugzetverplichting. Als hiermee gestopt wordt, scheelt dat veel.

Het Haringvliet is nu zoet en de inrichting van Goerree-Overflakkee en Voorne Putten is daarop gericht. Het is de oorspronkelijke opzet om de sluizen helemaal open te zetten en het Kierbesluit zou daar een eerste stap in moeten zijn. Helemaal open is onhaalbaar omdat dan zelfs Dordrecht in de problemen zal komen.

Om de zoetwatervoorziening veilig te stellen is afgesproken dat het zoute water, de zouttong, niet verder mag komen dan het Spui. Deltares heeft de commissie Groen Water en Milieu van provincie Zuid-Holland verteld dat met die eis de sluizen nauwelijks open zouden kunnen staan, de zouttong komt gauw te ver.

Maatregelen zoals het openen van de Haringvlietsluizen brengen onherstelbare schade toe aan de zoetwatervoorziening van Zuidwest Nederland. Dit mag pas een laatste optie zijn als er werkelijk geen enkele andere, minder ingrijpende maatregel mogelijk is.