Als ik aan gemeenteraadsleden vraagt wat ze in de raadsvergadering nu uiteindelijk doen, krijg ik uiteenlopende antwoorden. Debatteren, het college controleren, discussiëren, volkvertegenwoordigen maar pas na een tijdje komt het hoge woord eruit: we nemen besluiten.
Hoe vaak verandert de mening van een raadslid of fractie tijdens de gemeenteraadsvergadering? Zelden. Dus het debat in de raadsvergadering heeft niet als doel om de andere raadsleden te overtuigen maar om aan elkaar, het publiek (thuis) en de pers verantwoording af te leggen over de keuzes, over het stemgedrag. Ook kan je de andere partijen tot verantwoording roepen: hoe kan het dat jullie … terwijl in jullie verkiezingsprogramma staat …?
In de BOB-systematiek, beeld – oordeel – besluit, moet voor de raadsvergadering het oordeel geveld worden: in de commissievergadering. Hier zouden de raadsleden met elkaar in gesprek kunnen gaan over wat ze van het voorstel vinden. Met elkaar, want uiteindelijk moeten de raadsleden samen een besluit nemen. In de praktijk gaan de raadsleden niet met elkaar in gesprek, maar stellen vragen. Kritische vragen, retorische vragen, suggestieve vragen, maar bijna altijd vragen aan het college. Ze gebruiken de tijd niet om elkaar te bevragen of te overtuigen. Niet om van elkaar te leren waarop die andere partij er anders over denkt: weten zij iets wat wij niet weten?
De burgemeester of wethouder doet zijn best om op alle vragen antwoord te geven omdat niet de raad, maar ieder individueel raadslid overtuigd moet worden van de waarde van het voorstel voor de gemeente. De commissievergadering is dus meer onderdeel van de beeldvorming dan van de oordeelsvorming. Terwijl de beeldvorming voor de vergadering zou kunnen plaatsvinden. Lees het voorstel, zorg dat je het begrijpt. Vraag eventueel extra uitleg aan de ambtelijke organisatie, ga op bezoek bij de belanghebbenden, bij voor- en tegenstanders. Als je dan de vergadering inkomt, kan de tijd optimaal besteed worden aan het gesprek met elkaar over het nut van het voorstel. Door alleen maar vragen te stellen aan het college, komen de raadsleden daar niet aan toe. Een gemiste kans.